โรคเบาหวาน (Diabetes mellitus) คือ โรคที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติอย่างต่อเนื่อง เกิดจากความผิดปกติของร่างกายในการนำน้ำตาลจากอาหารไปใช้เป็นพลังงาน โดยอาจเกิดจากความผิดปกติของตับอ่อนที่หลั่งฮอร์โมนอินซูลินได้น้อยกว่าปกติ หรือเกิดจากภาวะดื้อต่ออินซูลินซึ่งพบได้ในโรคอ้วน
โรคเบาหวานแบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลักๆ คือ
- โรคเบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1 diabetes) : ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันไปทำลายเซลล์ตับอ่อนที่ทำหน้าที่ผลิตอินซูลิน มักพบในเด็กและวัยรุ่น
- โรคเบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 diabetes) : ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน หรือผลิตอินซูลินได้ไม่เพียงพอ มักพบในผู้ใหญ่
อาการของโรคเบาหวาน ได้แก่
- รับประทานอาหารเก่งขึ้น
- หิวน้ำบ่อย
- ปัสสาวะบ่อย
- อ่อนเพลีย
- น้ำหนักลดลง
- ชาปลายมือปลายเท้า
- ตามัว
- การติดเชื้อบ่อย
- ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง เช่น โรคไตวาย โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคตา โรคประสาท
วิธีป้องกันโรคเบาหวาน ได้แก่
- ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้อ้วน
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และครบถ้วน
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
การดูแลรักษาโรคเบาหวาน ได้แก่
- ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ควบคุมความดันโลหิตและไขมันในเลือด
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และครบถ้วน
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 อาจจำเป็นต้องใช้ยาอินซูลินเพื่อรักษา
การรักษาโรคเบาหวานอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ และยืดอายุขัย